Hoe besmettelijk is HIV?

In vergelijking met andere bacteriële of virale SOA (seksueel overdraagbare aandoeningen) is HIV minder makkelijk over te dragen na een onveilig sekscontact.

Het HIV virus kan worden overgedragen via direct contact met onderstaande besmette lichaamsvloeistoffen:

•  sperma
•  vaginaal vocht
• via bloed, bijvoorbeeld bij intraveneus druggebruik.

 

De kans op HIV na seksueel contact met een HIV-positieve partner.

De kans op HIV overdracht in de praktijk kan verschillen. Uit studies blijkt de kans op HIV-overdracht te verschillen van geen enkele overdracht na jaren onbeschermde heteroseksuele gemeenschap met een HIV-positieve partner, tot een kans van 10% (één besmetting met HIV per 10 sekscontacten) bij aanwezigheid van hoogrisicofactoren, zoals:

• het hebben van een SOA
• een laat stadium van infectie in de betreffende persoon.

Incidenteel is zelfs melding gemaakt van zogenoemde ‘superspreaders’. Zo is in het begin van de HIV-epidemie in België een seksueel netwerk in kaart gebracht waarbij één HIV-positieve man seks heeft gehad met 19 vrouwen; 18 van deze vrouwen zijn getest en 11 bleken seropositief. Van in ieder geval 2 seropositieve vrouwen konden andere risicofactoren niet worden vastgesteld. Twee van de vrouwen hadden niet meer dan éénmalig seksueel contact met de desbetreffende man, en slechts één vrouw had met hem anale gemeenschap.

Juist deze variatie in transmissiekansen, waarbij sommigen na een enkel seksueel contact HIV-geinfecteerd raakten en anderen nog niet na duizenden onbeschermde seksuele contacten, weerspiegelt de beperkingen van het gebruik van gemiddelde transmissiekansen zoals 0,1% bij heteroseksueel contact. Overigens zijn 9 van de 11 studies die uitkomen op deze gemiddelde heteroseksuele transmissie-kans per contact van 0,1%, gedaan in parenstudies met een lage prevalentie van hoogrisico co-factoren.
Er zijn risico factoren te noemen die het risico verhogen om HIV te krijgen na onbeschermde seks met een HIV positieve persoon.

Risico factoren zijn:

• Ontvangende anale seks; in het algemeen loopt de ontvangende, receptieve partner meer infectierisico dan de insertieve partner. Voor de ontvangende partner is peno-anaal contact een groter risico dan peno-vaginaal contact. • Het hebben van een SOA waardoor het HIV virus eenvoudiger het lichaam kan binnen dringen
•  HIV positieve partner met hoge viral load

Gemiddelde risico’s op HIV-transmissie per seksueel contact zeggen weinig en de berekende transmissiekansen zoals 0,1% geven vaak een ondergrens aan van het risico. Bij genoeg risicofactoren kan het heteroseksuele transmissierisico oplopen tot 10% per keer, en bij anale seks zelfs tot 30%. Een risico inschatting om aan te geven hoe groot de kans is dus moeilijk te geven. Het blijft daarom belangrijk om na een risico contact SOA en HIV uit te sluiten door middel van een betrouwbare SOA test.